کد مطلب:30412 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:15

گنجینه پرسمان » اعتقادات

آيا خداوند مي تواند جسمي بزرگ تر و قدرتمند تر از خودش خلق كند؟

يكي از اوصاف ثبوتي خداوند، قادر بودن او است، يعني خداوند قدرت بيپايان دارد و هيچ چيز خارج از حيطة قدرت الهي نمي باشد. قدرت او به گونه اي است كه آفرينش همة جهان با آفرينش يك پركاه يكسان است، ولي بايد توجه داشت قدرت در جايي اِعمال مي شود كه بشود در آن جا قدرت را به كار گرفت و به اصطلاح متعلّق قدرت يك امر ممكن است. به عبارت ديگر: به چيزي تعلق مي گيرد كه چيز باشد، پس قدرت به محال تعلق نمي گيرد، چون محال، هيچ است و هيچ قابل تعلق قدرت نيست، از باب مثال نابينا در موردي به كار مي رود كه موضوع قابليت بينايي را داشته باشد، مثلاً مي گوييم فلان انسان نابينا است، ولي هرگز نمي گوييم ديوار نابينا است، زيرا ديوار قابليت بينايي را ندارد.

در مورد قدرت خدا، هنگامي كه مي گوييم آيا خدا قادر است چنين موضوعي را ايجاد كند، مفهومش اين است كه آن موضوع جزو ممكنات است، و مي خواهيم از طريق قدرت خداوند، لباس وجود بر آن پوشانده شود، اما اگر مطلبي ذاتاً محال است، اصلاً سؤال آيا مي تواند دربارة آن نادرست و بي معني است و صورت مسئله غلط است و در درون خودش يك تناقض دارد، يعني جواب مثبت به آن، به معناي منفي بودن آن و جواب منفي به معناي مثبت بودن آن است.

مسئلة خدا قادر است موجودي قدرتمند تر از خودش را بيافريند؟ از همين قبيل است، چون خدا وجودي است كه قدرتمند تر از او فرض نمي شود. معناي واجب بودن و آفريدگار همةعالم و غني مطلق بودن،همين است، زيرا اگر چنين فرضي درست باشد، معلوم مي شود موجودي را كه در ابتدا خدا تصور كرده ايم، خدا نبوده است، زيرا با فرض موجودي برتر از خدا، خدايي كه واجب الوجود است، مي شود ممكن الوجود و در واقع خدا نبود؛ فقط تصور ميكرديم كه خدا است، زيرا اگر موجودي برتر از موجود ديگر شد، نشانة ضعف و احتياج موجود پايين تر به آن است و هر موجودي كه محتاج باشد، محال است كه خدا باشد. پس فرض مسئله خداوند موجودي بيافريند كه قدرتمند تر از او باشد اين مي شود كه هم خداوند برتر از همه موجودات باشد (زيرا فرض خدا و واجب الوجود به اين معنا است) و هم برتر از همه نباشد، زيرا موجودي قدرتمند تر از او آفريده شده است، و اين همان تناقض است. مثال ديگر اين است: آيا خداوند قادر است كرة زمين را درون تخم مرغ جاي دهد، با حفظ بزرگي زمين و كوچكي تخم مرغ. اين نيز تناقض است و اصلاً چيزي نيست تا بگوييم خداوند بر آن قدرت دارد يا نه، زيرا معنايش اين است كه كره زمين هم بزرگ است و هم بزرگ نيست. بزرگ است چون فرض مسئله است. بزرگ نيست چون بايد كوچك شود تا در تخم مرغ با آن كوچكي جاي شود،پس اين هم تناقض است و اصلاً شدني نيست و چيزي نيست تا اين كه بگوييم خداوند بر هر چيزي قادر است و شامل اين مورد هم باشد.

از حضرت علي(ع) كسي سؤال كرد: آيا خدا مي تواند جهان را در تخم مرغ جاي دهد، بي آن كه دنيا كوچك شود و تخم مرغ بزرگ شود، حضرت جواب داد: خداوند هرگز توصيف به عجز نمي شود، اما آن چه تو سؤال كردي، غير ممكن است (شدني نيست).

براي اطلاع بيشتر مي توانيد به كتاب خدا را چگونه بشناسيم نوشته آيت الله ناصر مكارم شيرازي مراجعه فرماييد. {1}

[1] بحارالانوار، ج 4، ص 143، حديث 10.